Engelli ÖTV Muafiyet Kanunu

  • Yazının Tarihi: 18 Mayıs 2022
  • Bu Yazıyı Sosyal Medyada Paylaş:
  • Googleda Paylaş
  • Twitterda Paylaş
  • Facebookta Paylaş

ÖTV’siz Engelli Araç Nasıl Alınır,

Türkiye Cumhuriyeti devletinin engelli vatandaşların haklarını korumak, hayatlarını daha yaşanabilir hale getirmek amacıyla uyguladığı desteklerden birisi de ÖTV indirimi ve muafiyetidir. Engel derecesine göre engelli vatandaşların indirimli ya da muaf olduğu özel tüketim vergisinin fiyattan düşülmesi ile birlikte engelli vatandaşlar daha ucuz fiyatlara araç satın alabilirler. Bu da engelli vatandaşların daha kolay ulaşım sağlamasına destek olur. Engel seviyesi araç kullanma konusunda risk teşkil etmeyen vatandaşlar satın aldıkları araçları sürücü belgesine sahip olmaları halinde kendileri kullanabilirken araç kullanamayan ya da kullanmak istemeyen engelli vatandaşların satın aldığı araçları ise bir yakınları sürebilir. Buna ek olarak engelli araç indiriminin uygulanması için hem vatandaşların hem de araçların bazı şartlara uygunluk taşıması gerekmektedir.

Engelli Araç İndirimi Şartları Nelerdir?

Engelli indirimi ile araç alınırken uygulanan şartlar şunlardır:

  • Yurt içinde Sadece sıfır kilometre araçlar alınabilir. İkinci el araçlarda böyle bir indirim söz konusu olmaz.
  • Araç alındıktan sonraki beş yıllık süre içerisinde yeni bir araç alınırsa tekrar ÖTV indiriminin uygulanması söz konusu olmaz.
  • Bu şartlar doğrultusunda araç almak isteyen vatandaşlar engelli raporları ile birlikte araç satış bayilerine giderek istedikleri arabayı satın alabilirler.
  • Ehliyetinde ilgili Engelli kodları olması yeterlidir. Engel oranı yüzdesi aranmamaktadır.
  • Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

Engelli raporu ile ÖTV indirimli araç alımında gerekli belgeler şunlardır:

  • Adına ruhsat düzenlenecek olan vatandaşa ait engelli raporu
  • Eğer engelli vatandaş satın aldığı aracı kendisi kullanacak ise; H sınıfı ehliyet belgesi
  • Vergi dairesi tarafından alınan ÖTV ödeme belgesi
  •  

Engelli Aracın Ruhsat Sahibi Kim Olur?

Engel sahibi bir vatandaş için engelli raporu ile ÖTV indirimli araç satın alınması durumunda bu aracın resmi sahibi engelli vatandaş olacaktır. Ruhsat sahibinin kim olacağı konusunda engel oranının herhangi bir önemi yoktur. Yüzde 96 seviyesinde engel oranı söz konusu olsa ve engelli vatandaşın aracı tek başına sürmesi imkânsız olsa dahi ruhsat bu vatandaşın adına düzenlenir. Fakat sürücü koltuğunda engelli vatandaşın yakınlarından birisi oturur.

Ayrıca engelli vatandaşın ruhsat sahibi olabilmesi için sürücü belgesine sahip olması ya da sürücü kursuna gitmesi gibi bir zorunluluk bulunmaz. Engelli kişinin aracı kullanması gibi bir şart da yoktur. Engelli vatandaşın hayatını kolaylaştırmak için aracın sürücü koltuğunda bir yakınının oturmasında herhangi bir problem bulunmaz.

Engelli Araç Satışı Nasıl Yapılır?

Engelli araç indiriminden faydalanılarak alınan bir arabanın satılması ile ilgili prosedür duruma göre farklılık gösterir. Engelli bireylerin üzerine kayıtlı olan araçların satışı ve tecili noktasındaki işlemlerle ilgili dört farklı süreç ortaya çıkar:

1. Engelli raporu ile alınan aracın başka bir engelliye satılması

Satış ve tescil işlemleri noter tarafından düzenleneceğinden tescile ilişkin bir belge oluşturulması gerekir. Geçici belgenin düzenlenmesinin ardından ilgili aracın satış tescil belge ücreti noter tarafından tahsil edilir. Daha sonra satış sırasında kullanılan tescil belgesi noter aracılığıyla iptal edilir ve arşive eklenir.

Tescil işlemlerinin ardından aracı satın alacak olan engelli vatandaşın mevcut engeline ilişkin araçta gerçekleştirilecek düzenleme ve tadilat işlemlerine ilişkin projenin hazırlanması gerekir. Bu aşamaların ardından aracı satın alan kişinin ikamet ettiği adresteki trafik tescil kuruluşuna başvurması ve araç tescil belgesini alması gerekir.

2. Engelli raporu ile alınan aracın engelsiz birine satılması

Engelli raporu ile alınan bir aracın engelli olmayan bir vatandaşa satılması halinde standart noter işlemleri uygulanır. Fakat araç plakasındaki engelli işareti ilgili trafik tescil kuruluşu tarafından kaldırılır.

3. Engelli raporu ile alınan aracın diplomatik kurum ya da kişilere satılması

Noter ve tescil işlemleri yapılır. Noter aracılığıyla tahsis edilen satış tescili belge ücretine ek olarak motorlu araç trafik belge ücretinin de ödenmesi gerekir. Normal prosedüre ilave olarak Dışişleri Bakanlığından takrir belgesinin alınması ve bu belgenin trafik tescil kuruluşuna ibraz edilmesi gerekir.

Gerekli muayene ve tadilat işlemleri için belgeler düzenlendikten sonra son olarak aracın plaka işlemleri trafik tescil kurumu tarafından düzenlenir.

4. Engelli raporu ile alınan aracın yabancı uyruklu kişiye ya da kuruma satılması

Engelli indirimi ile alınan bir aracın yabancı şirket ya da kişiye satılması halinde standart noter ve tescil prosedürleri işler. Fakat buna ek olarak aracın bir kuruluşa ya da şirkete ait olduğunu belirtmek için trafik tescil kurumu tarafından bir düzenleme yapılması gerekir.

Engelli Araç Sahibi Vefat Ederse Ne Olur?

Engelli raporu ile ÖTV indirimli araç satın alan kişinin vefat etmesi halinde aracın hakları mirasçılara düşecektir. Dolayısıyla mirasçıların tümü araç üzerinde hak sahibi olur. Fakat aracın kullanılması ve ileride satılması gibi bir talep bulunuyorsa aracın bir varisin üzerine kayıt edilebilmesi için diğer varislerin söz konusu varis lehine haklarından feragat ettiklerini bildirmeleri gerekir.

Araç, varislerden birinin üzerine geçtikten sonra ise beş yıl boyunca satılamaz, satılırsa ÖTV indirimi iptal olur, ödemenin yapılması gerekir. Bu beş senelik sürecin ardından ise aracın satışı söz konusu olabilir.

Bir örnek ile daha detaylı açıklamak gerekirse; ebeveynlerinden sadece babaları hayatta olan üç kardeşi ele alalım. Bu babanın engelli olması ve engelli raporu ile ÖTV indirimli araç alması halinde babanın vefatı söz konusu olursa aracın hakları üç kardeşe eşit olarak verilecektir. Eğer ileride aracın satılması isteniyorsa bu üç kardeşten ikisi birisinin lehine haklarından feragat etmelidir. Aracın hakkını alan kardeş de beş yıllık sürenin sonda bu aracın satışını gerçekleştirebilir.

İSPARK Engelli Araç Kaydı Nasıl Yapılır?

Engelli vatandaşlar İSPARK otoparklarında 8 saate kadar ücretsiz park imkanından faydalanabilirler. Bu ayrıcalıktan yararlanmak için araçların engelli kayıt sisteminde yer alması gerekir.

Kayıt işlemlerinin gerçekleşmesi için ise bir dilekçe doldurulması ve bu dilekçenin elden, kargo ya da posta yoluyla kuruma iletilmesi gerekir.

İBB İSPARK engelli araç kayıt başvuru dilekçesi için TIKLAYINIZ!

Yüzde 90 Engelli Raporu Kimlere Verilir?

Yüzde 90, büyük bir engel oranıdır ve araç alımı söz konusu olduğunda bu kişiler araç kullanamayacak derecede engele sahip oldukları için ehliyet şartı aranmaz. Dolayısıyla bir vatandaşın yüzde 90 engelli raporu alması için hayatını tek başına idare edemiyor olması, sıradan olan günlük işleri gerçekleştirirken bile dışarıdan desteğe ihtiyaç duyması gerekir. Bu durumda olan engel sahibi vatandaşların raporu alabilmek için tam teşekküllü hastanelere başvurması ve sağlık kurulu birimleri tarafından hazırlanan onaylı engel belgesini temin etmesi gerekir. Kurul karşısına çıkan engelli vatandaşın durumu heyetteki yetkililer tarafından değerlenir ve engel oranının belirlenmesi ile rapor hazırlanmış olur.

ÖTV VERGİ USUL KANUNU

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ (II) SAYILI LİSTE UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ

6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1 19 uncu maddesinin (c) bendi hükmüne göre, özel tüketim vergisi (ÖTV) 1 Ağustos 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Tebliğin konusunu, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan mallara ilişkin hükümler ile bu hükümlerle ilgili olmak üzere adı geçen Kanunun uygulanmasına dair usul ve esaslara yönelik açıklamalar oluşturmaktadır.

1.3. Engellilik Derecesi %90’ın Altında Olanların Taşıt Alımlarında İstisna Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin (c) alt bendi uyarınca, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin, • 87.03 tarife pozisyonunda yer alan, (Değişik ibare:RG-27/12/2017-30283) (26)motor silindir hacmine bakılmaksızın, hesaplanması gereken özel tüketim vergisi ve diğer her türlü vergiler dâhil bedeli(Değişik ibare:RG-21/12/2021-31696) (33) 450.500 TL’nin (Değişik ibare:RG29/12/2020-31349 Mükerrer) (32)altında olan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep, steyşın vagon, vb. taşıtların, • 87.04 tarife pozisyonunda yer alan, eşya taşımaya mahsus, 2800 cm³ veya altında motor silindir hacmine sahip van, panelvan, kamyonet, pick-up, vb. taşıtların, • 87.11 tarife pozisyonunda yer alan, motor silindir hacmine bakılmaksızın, motosikletlerin bizzat kullanmak amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul veya engelliler tarafından ilk iktisabı ÖTV’den müstesnadır. İstisnadan yararlanmak için taşıtın, özel tertibatlı olması ve malul veya engelli tarafından bizzat kullanılabilecek durumda olması şarttır. Bu uygulamada, taşıtı hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolu kabul edilir. İlk iktisaptan önce hareket ettirici aksamda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerekmekte olup, yapılan özel tertibatın kişinin engelliliğiyle uyumlu olması da zorunludur. Sol el ve/veya kolda engelliliği bulunanların, taşıtta hareket ettirici aksam sayılan manuel vites kolunu engelliliğe uygun olarak direksiyona monte ettirmesi ve benzeri şekilde tadilat yaptırması veya taşıtın fabrika çıkışında vitesin direksiyonun sağ tarafına sabitlenmiş olması gibi haller hareket ettirici aksamda özel tertibat olarak kabul edilir. Direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu taraftaki silecek kolu, sinyal, cam silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi, korna ve kontak gibi düzeneklerin diğer tarafa alınması veya direksiyon simidine monte edilmesi ve benzeri tadilatlar taşıtı hareket ettirici aksamda özel tertibat kapsamında değerlendirilmez. Taşıtın otomatik vitesli olması, engelliliğe uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılması şartının aranmasına engel değildir. Dolayısıyla otomatik vitesli taşıtların hareket ettirici aksamında da kişinin engelliliğine uygun olarak sabitlenmiş özel tertibat yaptırılması gerekmektedir. Örneğin, sağ ayağı ampute (Ek ibare:RG-10/8/2019-30858) veya her iki ayağında/dizinde ayaklarını kullanmaya mani aynı oranda kısıtlılık olan bir engellinin, fren ve gaz pedalında özel tertibat yaptırmadan otomatik vitesli taşıtı kullanması mümkün olmadığından, ancak anılan tertibatın yaptırılması halinde otomatik vitesli bir taşıt bakımından istisnadan faydalanılabilir. Öte yandan, manuel vitesli bir taşıtı vites kolunda ve/veya debriyaj pedalında sabitlenmiş özel tertibat yaptırmadan kullanamayacak durumda olan engelliler bakımından, otomatik vitesli taşıtlar, (Ek ibare:RG-10/8/2019-30858)fren ve gaz pedallarında özel tertibat yaptırılmasını gerektirir başkaca engelinin olmaması kaydıyla, özel tertibatlı taşıt olarak kabul edilir. (Mülga paragraf:RG-10/8/2019-30858) Engellilik derecesi %90’ın altında olanlarda, aranan şartları haiz olmak koşuluyla belli bir engellilik derecesine sahip olunması şartı aranmaz. Öte yandan engellilik durumu, ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında tadilat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olmalıdır. Örneğin, sağ veya sol el parmaklardan herhangi bir ya da birkaçının olmamasına rağmen vitesin değiştirilmesine engel, vites kolunda tadilat yaptırılmasını gerektirecek bir durumun bulunmaması halinde manuel veya otomatik vitesli taşıt alımında istisna uygulanmaz. (Ek paragraf: RG-10/8/2019-30858) Bu uygulamadan yararlanılabilmesi için engellilik durumunun, engellilik sağlık kurulu raporu ile tevsik edilmesi gerekir. (Ek paragraf: RG-10/8/2019-30858) (29) 20/2/2019 tarihinden itibaren düzenlenen engellilik sağlık kurulu raporlarına istinaden işlem yapılabilmesi için raporun “Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir” değerlendirmesini içermesi şarttır. Bu tarihten itibaren düzenlenmekle birlikte söz konusu değerlendirmeyi içermeyen raporlara istinaden işlem yapılmaz. (Ek paragraf: RG-10/8/2019-30858) (29) Bununla birlikte, 20/2/2019 tarihinden önce düzenlenen engelli sağlık kurulu raporlarına istinaden işlem yapılabilmesi için ise raporun, maluliyeti veya engelliliği ile sadece özel tertibat yaptırılan taşıtların (veya engelliliği ile başkaca hareket ettirici özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın sadece otomatik vitesli taşıtların) kullanılması gerektiğine dair değerlendirme içermesi gerekir. 20/2/2019 tarihinden önce düzenlenen raporlardan; taşıtın hareket ettirici aksamında özel tertibat yaptırılması gerektiğine dair değerlendirme bulunmayanlar ile “Özel tertibatlı araç kullanabilir”, “Otomatik vitesli araç kullanabilir”, “Otomatik vitesli araç kullanması uygundur” gibi bir zorunluluğu değil, tercihi veya olasılığı ifade edebilen değerlendirmeleri içeren raporlara istinaden işlem yapılmaz. Ancak, taşıtın hareket ettirici aksamında özel tertibat yaptırılması gerektiğine dair değerlendirmeyi içermemekle veya olasılığı ifade edebilen değerlendirmeler içermekle birlikte, raporda yer alan tespit ve açıklamalardan (sağ veya sol kol/bacak uzuv yokluğu veya uzuvların fonksiyonlarını yitirdiği/yerine getirmediği/kullanılamadığı ve benzeri) özel tertibat gerekliliğinin açıkça anlaşılması halinde, bu raporlara istinaden de işlem yapılabilir. (Ek paragraf:RG-10/8/2019-30858) Diğer taraftan, istisnadan yararlanılabilmesi için ayrıca H sınıfı veya engellilik durumu itibarıyla istisna kapsamındaki taşıtta bulunması gereken özel tertibata/tertibatlara ilişkin ibareleri (kod numarasını/numaralarını) içeren sürücü belgesini haiz olunması şarttır. Ancak, sürücü belgesinde özel tertibat kodlarının bulunması, istisnadan yararlanmak için gerekli olmakla birlikte tek başına yeterli değildir. Engelliliği ile sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanılması gerektiğine dair değerlendirme bulunan engellilik sağlık kurulu raporunda belirtilen engel durumunun ne yönde bir tertibat gerektirdiğinin tespitinde, sürücü belgesinde yer alan özel tertibat kodları dikkate alınır. Bu kodların engellilik sağlık kurulu raporunda tespit edilen engellilik durumu ile uyumlu olması gerekir. (Ek paragraf:RG-10/8/2019-30858)Engellilik sağlık kurulu raporunda belirtilen engel durumu ile sürücü belgesinde yer alan özel tertibat kodlarının uygunluğu belirlenirken engellilik sağlık kurulu raporundaki teşhis ve/veya bulgular esas alınır. Engellilik sağlık kurulu raporunda belirtilen engel durumu ile sürücü belgesinde yer alan özel tertibat kod/kodlarının uyumlu olmaması halinde istisna kapsamında işlem tesis edilmez. Engellilik sağlık kurulu raporunda belirtilen engel durumundan, engelin hangi uzvu etkilediğinin açıkça anlaşılamaması nedeniyle tereddüde düşülmesi durumunda raporu düzenleyen hastaneden açıklama istenebilir. (Değişik ibare:RG-10/8/2019-30858) Maluliyet veya engel durumu itibarıyla sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanılması gerektiğine dair engellilik sağlık kurulu raporunun bir örneği (elektronik ortamda teyit edilemeyenler için, aslı veya noter onaylı örneği) ile (Mülga ibare:RG-4/5/2016-29702) (…) sürücü belgesinin ÖTV mükellefine ibraz edilmesi suretiyle, taşıtın ilk iktisabında ÖTV uygulanmaması talep edilir. ÖTV mükellefleri, bu istisna kapsamındaki taşıt tesliminde hesaplanan ÖTV tutarını, fatura bedeline dâhil etmez, ancak fatura bedeline dâhil edilmeyen bu tutarı düzenlenen faturada “ÖTV Kanununun 7/2 Maddesi Kapsamında Hesaplanıp Fatura Bedeline Dâhil Edilmeyen ÖTV Tutarı ……………. TL’dir.” şerhi ile gösterir. İstisna uygulanarak ilk iktisap kapsamında teslim edilen taşıtlar için de mükellefler tarafından (2A) numaralı ÖTV Beyannamesi verilir, ancak beyannamede ÖTV hesaplanmaz. Beyannamenin verildiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar bir dilekçe ekinde; • Alıcının (malul veya engellinin), (Değişik ibare:RG-10/8/2019-30858)maluliyet veya engel durumu itibarıyla sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanılması gerektiğine dair engellilik sağlık kurulu raporunun bir örneği (elektronik ortamda teyit edilemeyenler için, aslı veya noter onaylı örneği), • Bizzat kullanım amacıyla, taşıtın hareket ettirici aksamında engelliliğe uygun olarak tadilat yapıldığına dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı örneği, • Alıcının (malul veya engellinin) (Mülga ibare:RG-4/5/2016-29702) (…) sürücü belgesinin fotokopisi, • Satış faturasının,aslının aynı olduğu işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopisi mükellef tarafından, beyannamenin verildiği vergi dairesine verilir. Otomatik vitesli taşıtların özel tertibatlı olarak kabul edildiği hallerde, beyannamenin verildiği vergi dairesine, taşıtın engelliliğe uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belge yerine taşıtın otomatik vitesli olduğuna dair uygunluk belgesinin aslı veya noter onaylı örneği verilir. Vites kutusuna ait bilgilere uygunluk belgesinde yer verilmeyen taşıtlarda, uygunluk belgesi yerine taşıtın otomatik vitesli olduğuna dair ÖTV mükellefinden yazılı beyan alınır. Vergi dairesince beyanname ve söz konusu belgeler incelenerek, (Ek ibare:RG-10/8/2019-30858)engellilik sağlık kurulu raporunda sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanılması gerektiğine dair değerlendirmenin bulunduğu, sürücü belgesinin engele uygun özel tertibat kodunu/kodlarını içerdiği ve taşıtın, ibraz edilen raporda yazılı engelliliğe uygun özel tertibatlı olduğu tespit edilir. (Değişik ibare: RG10/8/2019-30858) Bu tespitler ve bahsi geçen raporun geçerli ve malul veya engellinin haiz olduğu en son tarihli rapor olduğunun Sağlık Bakanlığının sistemi üzerinden elektronik ortamda teyit edilmesi (bu şekilde teyit edilemeyenlerin ilgili hastaneden/il sağlık müdürlüğünden teyit edilmesi) üzerine, istisna uygulandığını gösteren “ÖTV Ödeme Belgesi” mükellefe verilir.

Bir Yorum Yazın